Mensen van Afrikaanse oorsprong behoren tot of zijn misschien wel de meest religieuze en spirituele mensen op aarde. Maar toch wordt er door dezelfde mensen met minachting, wantrouwen en/of angst naar de traditionele Afrikaanse spirituele leer en religies gekeken. De slavernij en het daarop volgende kolonialisme hebben een wig gedreven tussen de meeste nazaten van de oorspronkelijke bewoners van Afrika en de spirituele en religieuze leer van onze voorouders. Veel van de minachting, wantrouwen en angst voor de oorspronkelijke Afrikaanse spirituele leer en religies zijn het resultaat van misvattingen en onwaarheden. Wij als Blaka vonden het tijd om enkele van deze misvattingen op te helderen, omdat wij dit belangrijk achten voor het bereiken van holistisch welzijn. Dit artikel zal onderdeel uitmaken van ons dit jaar nog te verschijnen boek over Winti (Afrikaanse spirituele wetenschappen) en holistisch welzijn.

Omdat dit artikel niet zozeer over Winti gaat, maar het voor sommige mensen toch onbekend kan zijn, zullen wij niet al te diep ingaan op de definitie of betekenis van Winti. Wat belangrijk is om te weten, is dat Winti de samensmelting en vertaling van de Afrikaanse spirituele wetenschappen van de tot slaaf gemaakte Afrikanen in Suriname is. Winti is daarom vergelijkbaar met Santeria van Cuba, Candomble uit Brazilië, Brua uit Curaçao en Vodu uit Haïti. Allemaal spirituele samensmeltingen en vertalingen van Afrikaanse spirituele wetenschappen. Ook zij hebben allemaal met hetzelfde stigma te maken. Het is daarom handig om te vermelden dat het woord Winti in dit stuk om deze reden verwisselbaar is met welke oorspronkelijke Afrikaanse spirituele wetenschap dan ook.

Misvatting 1: Winti is niet wetenschappelijk
Vaak wordt er gedacht en ook uitgesproken dat oorspronkelijke Afrikaanse spirituele leer niet wetenschappelijk is. Men denkt meestal dat het fabeltjes zijn, natte vinger werk is, bijgeloof of tovenarij (lees: zwarte magie) is. We moeten eerlijk zijn dat wij ons enigszins kunnen voorstellen dat mensen zo denken. Dit komt met name door de conditionering tijdens en na de slavernij en koloniale tijd, door de vele oplichters en kwakzalvers die er zijn en door het verlies en daardoor tegenwoordig gebrek aan diepgaande kennis van de Afrikaanse spirituele systemen zoals Winti, Brua van Curaçao, Ifa van Yoruba, Metu Neter van Kemet. Echter zijn wij genoodzaakt je er op wijzen dat als jij ook denkt dat Afrikaanse spiritualiteit niet wetenschappelijk is dat je het aan het verkeerde eind hebt.

De westerse definitie van wetenschap
Als we kijken naar de betekenis van wetenschap dan zien we in de Dikke Van Dale het volgende staan: “Het geheel van kennis en de manieren om die te verwerven”. Met andere woorden wetenschap is kennis die aantoonbaar is. Winti en andere spirituele wetenschappen van Afrikaanse oorsprong is verworven kennis van onze voorouders over spiritualiteit die overdraagbaar is en is dus aantoonbaar. Op basis van de westerse definitie van wetenschap kun je stellen dat Winti wetenschappelijk is. Wij verduidelijken bovenstaande aan de hand van het volgende voorbeeld: een Wintipriester of Wintipriesteres moet eerst ingewijd worden en in de leer (lees: kennis verwerven en de manier om deze te verwerven) gaan bij een ervaren Wintipriester of Wintipriesteres alvorens deze zich een volwaardig Wintipriester of Wintipriesteres kan noemen.

Winti is voor velen niet objectief waarneembaar
Echter is dit niet zo simpel, want er is een grote groep mensen die ondanks dit gegeven Winti en andere spirituele wetenschappen van Afrikaanse oorsprong niet zien als wetenschappelijk. Dit komt omdat er meestal als er over Winti wordt gesproken het voor velen niet objectief waarneembaar. In de Westerse wetenschap wordt er dus vanuit gegaan dat wetenschap alleen objectief is en laat dan ook geen ruimte voor subjectiviteit. De definitie van het woord subject is volgens de Dikke van Dale “onderwerp”, oftewel theorie, en van het woord object is dit “voorwerp”, oftewel praktijk.

Onvermogen en/of onwil om de wetenschap waar te nemen
Dat Winti niet als wetenschap wordt gezien, heeft niet te maken met het gebrek aan wetenschap, maar eerder aan het onvermogen en/of onwil om die wetenschap waar te nemen. Pas als zij het vermogen hebben om deze wetenschap waar te nemen en zij het willen, zullen zij het als wetenschap zien. Wij verduidelijken bovenstaande met het volgende voorbeeld: een vrouw die zwanger is en nog geen zwangerschapstest heeft gedaan of echo heeft gemaakt, kan al voelen of weten dat ze zwanger is. Echter is het voor de buitenwereld nog niet waarneembaar en is de kans groot dat er mensen zijn die haar niet geloven. Zij geloven haar niet, omdat het niet wetenschappelijk bewezen is, met andere woorden het is niet objectief aantoonbaar. Pas bij een zwangerschapstest of echo is het voor de mensen om haar heen waarneembaar en dus een feit. In dit voorbeeld zie je dat de vrouw het met haar eigen zintuigen kan waarnemen. Andere mensen buiten de zwangere vrouw ontberen het vermogen om, wat voor de zwangere vrouw wetenschappelijk is, waar te nemen. Zij hebben daarom een gereedschap nodig om het waar te nemen. In deze analogie staat de zwangere vrouw voor wij mensen met Afrikaanse roots, de zwangerschap staat voor de spirituele Afrikaanse wetenschappen (Winti, Brua, Candomble enz. enz.) en de mensen die de zwangere vrouw niet geloven staan voor zij die claimen dat Afrikaanse spirituele leer en religies niet wetenschappelijk zijn.

“The blacksmith in one village becomes the blacksmith’s apprentice in another – African proverb”
De Afrikaanse spirituele wetenschappen lopen voor op Westerse wetenschappen. Op verschillende momenten heeft dit feit zich gemanifesteerd en blijft het zich manifesteren. Dit blijkt o.a. uit het voorbeeld van de Dogon mensen uit Mali. Zij zeiden dat Sirius A een schaduwplaneet had, Sirius B. Dit was honderden jaren voor de uitvinding van de telescoop. De westerse wetenschappers die met deze Dogons in aanraking kwamen, dachten ook dat dit een fabeltje en bijgeloof was. Dit ongeloof kwam enerzijds voort uit de racistische gedachten dat de Afrikaanse volken en dus ook de Dogons achterlijk en primitief waren. Aan de andere kant achten zij deze kennis onmogelijk, omdat de Dogons niet over een telescoop beschikten en nog steeds niet beschikken. Pas toen de telescoop is ontworpen hadden de westerse wetenschappers het vermogen om dit uit te zoeken. Tot de dag van vandaag weten de westerse wetenschappen niet hoe de Dogons een wetenschappelijk feit hebben kunnen waarnemen, die de westerse wetenschappers zelf niet konden waarnemen zonder enerzijds de coördinaties die zij van de Dogons hebben gehad en anderzijds de telescoop.
Enerzijds door het gebrek aan kennis van de Afrikaanse spirituele wetenschappen, waardoor er een onvermogen is ontstaan om het aantoonbaar te maken en anderzijds het onvermogen van anderen om het waar te nemen, zorgt ervoor dat Afrikaanse spirituele wetenschappen niet worden gezien als wetenschap.

“A person who never travels believes his mother’s cooking is the best in the world – African proverb”
Enerzijds ontberen de westerse wetenschappers en mensen van Europese roots het vermogen om de wetenschap achter de Afrikaanse spirituele en religieuze leer te zien. Anderzijds ontbreekt diepgaande kennis bij het grootste gedeelte van de mensen met Afrikaanse roots om deze wetenschappelijke kennis te verdedigen. Dat Winti niet gezien wordt als wetenschap, wordt versterkt door de gaten die kwakzalvers zagen om misbruik te maken van anderen hun gebrek aan kennis hierover. Zolang je niet overtuigd bent dat Winti wetenschappelijk is, zal je dus ook niet volledig profiteren van de vruchten van de kennis van deze wetenschap.

Dit is de eerste misvatting die wij jullie presenteren. De komende tijd volgen er nog meer, dus houd onze mediakanalen in de gaten.

Literatuurlijst
Abeegunde, B.O., Afrikan Martial Arts: Discovering the warrior within
Opoku, K.A., West African Traditional Religion
Bynum, Ph.D. E.B., Dark light consciousness
Stephen, H.J.M., Winti Afro-Surinaamse religie en magische rituelen in Suriname en Nederland
Wooding, C.J., Winti: Een Afroamerikaanse godsdienst in Suriname
Slagveer, J.L., Winti dromen en uitleg: religieuze beleving en passie van Afro-Surinamers