Wij mensen van Afro-Surinaamse en Afro-Caraïbische afkomst zijn trots op onze voorouders en de cultuur die zij voor ons hebben achtergelaten. Dit geldt niet alleen voor Afro-Surinamers, maar ook voor de rest van de Afrikaanse diaspora en zelfs de continentale Afrikanen. Wat ons misschien nog trotser maakt, is de wetenschap dat onze voorouders en daarbij ook ons niet heeft uitgeroeid. Echter rijst dan de vraag of het slim is om deze cultuur klakkeloos en volledig over te nemen, met de wetenschap dat onze voorouders tot slaaf zijn gemaakt en gekoloniseerd. Omdat het een breed onderwerp is, willen we met deze vraag dieper ingaan op het gebied van voeding.

Bloedworst, vleesworst, fladder, bere, spareribs, aggu tere (varkensstaart), zijn een greep uit een groep delicatessen dat menig Afro-Surinamer graag verorbert. Enkele van deze komen ook voor op Surinaamse feesten, streetparty’s en festivals. Deze delicatessen worden ook vaker met trots genoemd als gevraagd wordt naar Afro-Surinaamse delicatessen.

Overlevingsmaaltijd
Wat sommige met trots erbij vertellen is dat onze voorouders deze ingrediënten, veelal vlees, die restjes van de slavenmeester waren, toch hebben gemaakt tot iets heerlijks. Hoewel het inderdaad knap is en inderdaad veel zegt over de intelligentie, creativiteit en overlevingsdrang van onze voorouders, dat zij van restjes en afval toch iets eetbaars wisten te maken, ontbreekt er een bepaald besef bij deze mensen. Het besef is er namelijk dat deze gerechten worden gemaakt van resten afval dat de slavenmeester niet meer wilde, maar er wordt verder vergeten dat dit dus niet de eerste keuze zou zijn van onze voorouders. Velen lijken te vergeten dat onze tot slaafgemaakte voorouders in een crisissituatie zaten en leefden in een staat van overleven. Dit had tot gevolg dat zij voedsel aten dat niet hun eerste keuze was en dat zij nooit zouden eten als zij een vrij leven hadden. Het is ook voedsel dat zij niet nuttigden toen zij nog in Afrika leefden. Het is overlevingsdrang dat ervoor zorgde dat zij overgingen tot het consumeren van dit soort voedsel. Het is hun intelligentie en creativiteit dat er enigszins voor gezorgd heeft dat deze gerechten nog smakelijk werden. Maar wat we moeten beseffen is dat dit dus slaven delicatessen zijn en dat wij bij het consumeren van deze gerechten vrijwillig ons lichaam voeren met voedsel dat onze tot slaafgemaakte voorouders gedwongen aten en dus als vrije Afrikanen nooit zouden eten.

Spiritueel, psychologisch en fysiek niet voedzaam
Onze voorouders aten deze gerechten/delicatessen dus puur als overlevingsmaaltijd. Zij wisten dat deze voeding spiritueel, psychologisch en fysiek niet voedzaam en zelfs giftig waren. Als we kijken naar Winti dan zien we dat er daar rituelen bestaan die tafra’s worden genoemd. Zo heb je tafra’s voor je Akra en voor de diverse Winti’s. Tijdens deze rituelen worden er gerechten gegeten en dranken gedronken die een symbolische of letterlijke functie hebben voor de mens, Akra en Winti. Als we kijken naar die tafra’s dan zien we geen van de eerder genoemde delicatessen voorkomen. Dit komt omdat zij geen spirituele waarde hebben, noch letterlijk noch symbolisch. Dit is wederom een bewijs dat het dus voeding is van tot slaafgemaakte mensen en onze voorouders het niet zo zouden hebben genuttigd als zij niet tot slaaf zouden zijn gemaakt.

Kennis van de natuur
Onze voorouders hebben dit alles kunnen overleven, omdat zij veel kennis vanuit Afrika hebben meegenomen en hun contacten met inheemsen die al stamden van voor de slavernij, zorgden ervoor dat zij dit konden overleven.
Wat vele mensen niet beseffen is dat onze voorouders naast deze giftige voeding ook genoeg planten, fruit en groente uit de natuur aten, die deze voeding uitbalanceerde. Onze voorouders gebruikten kruiden die hun lichaam reinigden. Zo werden er ook laxerende middelen genomen om hun maag te reinigen, want onze voorouders wisten ook dat ons holistische welzijn ook werd beïnvloed door de staat van onze darmflora. Dit is kennis en zijn handelingen die velen van ons niet meer kennen en ook niet meer doen. Zoals periodes van vasten die onze voorouders namen, zodat er ruimte werd gecreëerd voor het lichaam om zichzelf weer in balans te brengen.

Kritische kijk naar meegenomen gerechten
Het is belangrijk voor ons als Afro-Surinamers, maar ook continentale Afrikanen en Afrikanen in diaspora die in dezelfde situatie zitten om kritisch te kijken naar de gerechten die wij met trots van onze voorouders hebben meegenomen. Met als grootste vragen: zouden mijn tot slaafgemaakte en gekoloniseerde voorouders dit voedsel uit vrije wil eten en zijn deze gerechten bevorderend voor het krijgen en behouden van holistisch welzijn?

Literatuurlijst
Afrika, dr. L.O., Afrikan Holistic health
Ashby, dr. M., The Kemetic diet: Ancient African Wisdom for health
Afua, Queen, Sacred Woman

De kracht van jouw eten – een afrocentrische kijk op koken en eten

Winti Een Afro-Surinaamse spirituele wetenschap voor holistisch welzijn