Bij afrocentrisme wordt er vanuit gegaan dat niets op zichzelf staat en dat alles een rode draad heeft. Dit is ook het geval met eten. Dus wanneer we het hebben over de afrocentrische kijk op eten, dan zijn de eerdergenoemde punten van belang. In de afrocentrische filosofie omtrent eten, is eten meer dan alleen eten. Eten is niet slechts een middel om je maag te vullen en je honger te stillen. Eten is altijd holistisch en heeft effect op ons fysieke, psychologische en spirituele welzijn en daarbij dus holistisch welzijn. In dit artikel geven wij je een aantal kenmerken van eten vanuit de afrocentrische filosofie.
Rituelen
Binnen de Afrikaanse en Afro-Caraïbische gemeenschappen zijn er diverse rituelen die worden uitgevoerd voor het verkrijgen en behouden van holistisch welzijn, waarbij eten en drinken een belangrijke rol spelen. Een voorbeeld hiervan is de “kra tafra”. Een ritueel waarbij een rituele maaltijd de “akra” (ziel/spirituele energie) versterkt, zodat holistisch welzijn wordt verkregen. De maaltijden zijn gericht op de specifieke opmaak van de akra van de betreffende persoon. Een ander voorbeeld zijn de diverse “pai’s”, waarbij o.a. eten en drinken als een offerande worden geboden aan de natuurkracht. Eten en drinken is vanuit afrocentrisch oogpunt dus een medium om te communiceren met jezelf, maar ook anderen en de geziene en ongeziene krachten om ons heen.
Eten maken en nuttigen is in afrocentrisch optiek een gemeenschappelijk proces. Men maakt het eten samen en men eet ook samen.
Gebruik van kruiden en specerijen
Een volgend punt dat kenmerkend is voor afrocentrisch eten, is het gebruik van kruiden en specerijen. In alle Afrikaanse en Afro-Caraïbische gerechten spelen kruiden en specerijen een belangrijke rol. Van jollof tot fufu en okersoep tot moksi alesi en zelfs bij de BBQ draait het om het kruiden en marineren van het gerecht. Het zijn de kruiden en de specerijen die een bepaald gerecht zijn smaak geeft. In de afrocentrische keuken is de kruiden en specerijen melange per persoon of de mensen die koken verschillend, juist omdat die bepaalde melange bepalend is voor de smaak. Het kan gezien worden als een handtekening van de kok of mensen die koken.
Verder spelen kruiden en specerijen een belangrijke rol, omdat onze voorouders wisten dat kruiden helende/genezende krachten hebben en het gerecht voedzamer maken. Zo is het bekende drankje gemberbier, afhankelijk van de manier waarop het gezoet is, een uitstekend drankje tegen ontstekingen. Met name keelontsteking, vanwege de ontstekings- en virusremmende kwaliteiten van gember en kruidnagel.
Simpliciteit
Het laatste punt dat wij aanhalen dat kenmerkend is voor de afrocentrische filosofie van koken, is simpliciteit. Van fufu tot her’ heri en van okersoep tot de moksi alesi en red red tot kronto bana, zijn stuk voor stuk gerechten waarbij de handelingen vrij simpel zijn en door eenieder gedaan kunnen worden. De meeste traditionele afrocentrische recepten zijn eenpans- tot tweepansgerechten, met uitzonderingen natuurlijk daargelaten. Dit zorgt er ook voor dat je qua ruimte, materiaal en apparatuur niet veel nodig hebt.
Doordat de handelingen simpel zijn, maakt het het samen koken ook veel makkelijker. Jonge vrouwen, meisjes, jongens en jonge mannen kunnen al heel jong meehelpen met het bereiden van het eten. De moeilijkheidsgraad bij afrocentrisch koken zit meer in de kruidenmelange waarmee het gerecht wordt gekenmerkt en de duur van het koken en/of bakken. Hoe lang iets wordt gekookt of gebakken is zeer belangrijk voor het gerecht. De zintuiglijke gewaarwording is belangrijk voor het gerecht; hoe het ruikt, er uitziet, voelt en proeft zijn allen belangrijk om te bepalen of een gerecht klaar en geslaagd is.
Wij zijn op dit moment druk bezig met ons tweede boek dat eind 2019 uitkomt. Een boek dat dieper in zal gaan op het onderdeel voeding en afrocentrische voeding in het bijzonder. Het kookboek zal diverse bestaande en nieuwe recepten bevatten die je makkelijk kunt toepassen of ter inspiratie kan gebruiken voor in jouw eigen keuken.