Naast vitamine D-tekort is ijzertekort een veel voorkomend tekort. ijzer deficiëntie is de meest voorkomende voedingsdeficiëntie. Vaak wordt het gewijd aan een vegetarische of veganistische levensstijl, omdat er wordt gezegd dat ijzer vooral en in grote mate in dierlijke producten voorkomt. Dit is echter een misverstand. Ook flexetariërs, pescotariërs en vleeseters kunnen met dit tekort kampen. In dit artikel leggen wij uit waarom en geven wij jou extra tips om je ijzer te verhogen en op peil te houden.

Voordat wij de mogelijke oorzaken en tips met jullie delen leggen wij je uit wat ijzertekort en bloedarmoede inhoudt. Ijzer is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen in je lichaam. Hemoglobine in je lichaam zorgt ervoor dat zuurstof bindt met de rode bloedcellen. Ijzer is vervolgens nodig om hemoglobine aan te maken en de zuurstof door je hele lichaam te transporteren. Tevens is ijzer belangrijk voor de aanmaak van myoglobine. Deze is belangrijk voor het opslaan van zuurstof in je spieren. Gebrek aan ijzer leidt dus uiteindelijk o.a. tot een tekort aan zuurstof in je lichaam en specifiek ook je spieren met allerlei symptomen van dien. Ijzertekort betekent nog niet altijd dat je leidt aan bloedarmoede, maar bij bloedarmoede heb je altijd een tekort aan ijzer. Wanneer je bloedarmoede vanuit hebt betekent dit dat je te weinig gezonde rode bloedcellen aanmaakt. Enkele symptomen die kunnen ontstaan bij ijzertekort en bloedarmoede zijn extreme vermoeidheid, vergeetachtigheid, duizeligheid, snel kortademig worden, het snel koud hebben, bleek zien en het hebben van brokkelige nagels. Er zijn verschillende oorzaken van ijzertekort en bloedarmoede te benoemen en wij delen een paar met jou.

Ijzertekort veroorzakers

Hevig bloedverlies
De voornaamste oorzaak van ijzertekort en bloedarmoede vanuit ijzertekort is hevig bloedverlies. Denk hierbij aan vrouwen die last hebben van hevige menstruatie, bevalling en bloedingen in het maagdarmstelsel al dan niet chronisch.

Inadequaat dieet
Een andere oorzaak is een inadequaat dieet. Een dieet dat weinig ijzer, veel koolhydraten, vetten en calcium bevat kan ijzertekort opleveren. Zo gaat een teveel aan calcium de ijzeropname tegen en bevatten vetten en koolhydraten geen ijzer.
Ook het nuttigen van voeding met ijzer van een lage biologische beschikbaarheid kan ijzertekort veroorzaken. Een lage biologische beschikbaarheid wil zeggen dat de hoeveelheid ijzer dat klaar is om opgenomen te worden vanuit die voeding laag is. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door oxaalzuur, voorbeelden hiervan zijn spinazie en rabarber.
Fytinezuur in granen zoals tarwe zorgt voor een verminderde opname van ijzer, doordat het zich bindt aan ijzer en het deze uitscheidt.
Daarnaast vermindert cafeïne de opname van ijzer. Looizuur uit thee bijvoorbeeld beperkt de opname van ijzer vanaf 35 tot 65 procent.
Zeldzame oorzaken van ijzertekort is verlies van ijzer vanuit de nieren, stapeling van ijzer in de longen en overmatig bloeddonatie.

Voorkom ijzertekort
Wanneer je wordt gediagnosticeerd met ijzertekort of bloedarmoede vanuit ijzertekort, wordt er meestal ijzerpillen voorgeschreven. Let op bij het gebruik van deze pillen. Deze kunnen bij langdurig gebruik voor constipatie en andere maagdarmklachten zorgen.
Om je ijzergehalte te verhogen en op peil te houden geven we je een aantal tips die je kunt toepassen in jouw leven.

Ijzerrijke voeding met een hoge biologische beschikbaarheid
Het eten van ijzerrijk voeding met een hoge biologische beschikbaarheid is één van deze tips. Denk bijvoorbeeld aan groentes, fruit en kruiden zoals sopropo, antroewa, klaroen, boerenkool, granaatappel, grapefruit, avocado, zwarte rijst, dadels, alfalfa en peterselie. De twee laatstgenoemde zijn ook als ingrediënten te vinden in onze Blaka spices (Ga naar “Blaka spices”).

Juiste balans aan vitamines en mineralen
Daarnaast is het belangrijk om te zorgen dat er in je eten ook vitamines en mineralen zijn die zorgen voor een goede ijzeropname. Denk aan vitamine C (bijv. limoen, sinaasappel en koriander), dit kan de opname van ijzer verhogen met 30%. Onder andere vitamine A (bijv. pompoen en zoete aardappel) en foliumzuur zijn vitamines die ook belangrijk zijn bij de opname van ijzer. Bij mineralen kan je denken aan koper (bijv. pruimen en rauwe cashewnoten), mangaan en zink.

Beperk verstorende voedingsmiddelen
Beperk producten die ijzeropname kunnen verstoren zoveel mogelijk. Denk hierbij o.a. aan cafeïne, zuivelproducten vanwege het hoge calciumgehalte en eidooiers. Voorbeelden zijn kaas, koffie, thee en melk.

Literatuurlijst
Afrika, dr. L.O., Afrikan Holistic health
Afrika, dr. L.O., Dictionary of Vitamins and Minerals from A to Z
Andel, T.R. van (2008), Oso dresi ini Bakra Kondre (huismedicijnen in Nederland). Het gebruik van traditionele geneeswijzen door Surinamers in Nederland.
Orunmila, K. & Akoeba, Winti Een Afro-Surinaamse spirituele wetenschap voor holistisch welzijn
Pookrum, J., Vitamins & Minerals from A-Z with Ethno-Consciousness

Blaka is verantwoordelijk voor de inhoud van dit artikel. Aan de gegevens in dit artikel kan geen rechten worden ontleend. Alle inhoud in dit artikel is informatief. Deze informatie is niet bedoeld als vervanging voor sport-, medische- en voedingsadviezen van een arts. Voedings- en gezondheidstips moet je ten alle tijden eerst met je arts of medische specialist bespreken. Blaka is in geen geval aansprakelijk voor schade of letsel als gevolg van of voortvloeiend uit het gebruik van de informatie van dit artikel.

PRESALE: De kracht van jouw eten – een afrocentrische kijk op koken en eten

Blaka Cooking starterspakket