Het veganistische dieet rukt op in de wereld. Zo is dit ook het geval in diverse Afrikaanse landen. Alhoewel het voor velen moeilijk is om te geloven (inclusief mensen van Afrikaanse roots) is het veganistische dieet niet nieuw op het Afrikaanse continent. Sterker nog, er zijn heel wat traditionele gerechten te vinden van het continent.
Bij Afrikaanse en Afro-caraïbische gerechten denkt men vooral aan gerechten met vlees of vis. De meeste mensen uit deze gemeenschappen denken dat, alhoewel er steeds meer verandering in komt, een dieet met dierlijke producten noodzakelijk is voor een goede gezondheid. Tevens denken dezelfde mensen dat vlees een belangrijk component is van hun traditionele keuken en dat dit nooit anders is geweest. Ook in deze gemeenschappen denkt men zelf vaak dat een dieet zonder vlees slecht is voor je gezondheid. Met de resultaten van de onderzoeken op dit gebied kunnen we concluderen dat dit een misvatting is mits er een goed gepland en gebalanceerd dieet op wordt nagehouden.
Heropkomst plantbased dieet
Ondanks dat de grootste groep mensen nog steeds regelmatig vlees eet, zijn de plantaardige diëten, zoals de vegetarische en veganistische diëten, in opmars. Zo ook bij mensen van Afrikaanse afkomst en dus ook op het continent Afrika. Onderzoek naar traditionele Afrikaanse diëten laat zien dat we eigenlijk niet kunnen spreken van een opkomst van het plantbased dieet, maar eerder een heropkomst van het plantbased dieet in Afrika.
De verandering van het voedingspatroon
De meeste Afrikaanse gemeenschappen zijn onder invloed van de onderdrukking van de slavernij en het daaropvolgende kolonialisme begonnen met het veelvuldig consumeren van vlees. Tijdens de slavernij en het daaropvolgende kolonialisme hebben er diverse veranderingen plaatsgevonden betreffende het dieet van Afrikaanse mensen. De tot slaafgemaakte Afrikanen kregen vanaf dat moment een dieet dat hoog zat in alcohol, zetmeel, vet en vlees. Deze werden voor de slavernij en in de pre koloniale periode niet tot nauwelijks geconsumeerd. In de slavenforten en tijdens de verscheping van de tot slaafgemaakte Afrikanen kregen zij o.a. Jenever en varkensvlees te eten om er “vitaler en voller” uit te zien. Op de plantages kregen de tot slaafgemaakte Afrikanen restvlees te eten dat leidde tot de bekende bere, fladder, bloed- en vleesworsten in Suriname en in Amerika “ham hocks en chitlins bijvoorbeeld (Lees ook: Delicatesse of afval). In de koloniale periode is er mede door de slavernij een europhilie ontstaan onder mensen van Afrikaanse opkomst waardoor er meer waarde werd gehecht aan de Europese kijk op eten. Mensen van Afrikaanse oorsprong kregen een dieet met nog meer vlees, omdat deze vanaf toen ook symbolisch was voor rijkdom en welvaart. Dit is een gedachte die nu nog bij velen leeft.
De terugkeer naar pre koloniale diëten
Voor de slavernij en de koloniale periode werd, zoals eerder gezegd, nauwelijks tot geen vlees geconsumeerd. Het klopt dat er gejaagd en vee gehouden werd, maar de consumptie van vlees was alleen voor bij speciale gelegenheden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een begrafenis en het vieren van een geboorte of een trouwerij. Ook werden dieren gebruikt als offer tijdens spirituele rituelen. Traditioneel gezien leefden de Afrikaanse gemeenschappen van verzamelde noten en fruit en van de oogsten van hun landbouw. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan gewassen als yams, oker, watermeloen en black eyed peas (Lees ook: natuurlijk Afrikaans dieet). Afrika stond ooit bekend als het continent met de gezondste mensen en een plantaardig dieet speelde daar een belangrijk rol in. De vele gezondheidsvoordelen, maar ook de voordelen voor het milieu, blijven niet onopgemerkt in de diverse Afrikaanse gemeenschappen. Dit is dan ook de stimulans voor de groeiende terugkeer van plantaardige diëten en terugkeer naar diëten van voor de slavernij en voor de koloniale tijden.
Bekijk ook:
Literatuurlijst
Afrika, L. (2012). African Holistic Health. Eworld.
Ashby, M. (2016). Kemetic Diet. Sema Institute.
Komolafe, Y. (2021, 14 december). Connecting With West Africa’s Plant-Based Past. The New York Times. https://www.nytimes.com/2021/12/14/dining/plant-based-west-african-cuisine.html
Pswarayi, T. (2017, 2 augustus). African vegans are a return to tradition. This is Africa. https://thisisafrica.me/politics-and-society/african-vegans-return-tradition/
Pujol-Mazzini, A. (2020, 15 januari). How vegetarianism is going back to its roots in Africa. The Guardian. https://www.theguardian.com/global-development/2020/jan/15/how-vegetarianism-is-going-back-to-its-roots-in-africa
Singh, N. (2020, 27 mei). Veganism isn’t new for Africans —It’s a return to our roots, say these chefs and entrepeneurs. Proveg International. https://proveg.com/za/2020/05/veganism-isnt-new-for-africans-its-a-return-to-our-roots-say-these-chefs-and-entrepreneurs/#:~:text=Ayere%20explains%20that%20many%20traditional,traditional%20Ethiopian%20dishes%20are%20vegan
De kracht van jouw eten – een afrocentrische kijk op koken en eten