Nog geen jaar geleden was het in Nederland stoffig en totaal niet hip om als vegan of veganist door het leven te gaan. Veganisten werden vaak gezien als geitenwollensokken types. Anno 2017 heeft dit stoffige beeld plaatsgemaakt voor een trend die als hip wordt gezien. Veganistische menu’s en restaurants veroveren beetje bij beetje hun plekje in het horeca leven. Het lijkt in eerste instantie op een goede ontwikkeling, maar weten de mensen die overstappen naar een veganistische levensstijl daadwerkelijk waarop zij moeten letten?

Steeds meer mensen stappen over op een veganistische lifestyle. Iedereen heeft hier zijn eigen redenen voor. Een veelvoorkomende reden is dat mensen niet willen bijdragen aan het dierenleed en dat een veganistische levensstijl beter is voor het milieu. Nog een reden dat het steeds vaker voor lijkt te komen, is dat mensen zeggen dat vegetariërs en veganisten gezond eten en dus ook gezond zijn. En op die laatste reden willen wij dan ook verder ingaan. Want is een vegetarische of veganistische levensstijl wel echt zo gezond? In dit artikel gaan wij alleen in op het voedingsgedeelte en laten wij de mentale en spirituele zijde van gezondheid voor het gemak buiten beschouwing.

Vlees maakt je ziek
Laten wij bij het begin beginnen. Vegetariërs eten geen vlees en vis producten, maar gebruiken nog wel zuivelproducten. Veganisten gaan nog een stap verder en gebruiken geen producten die van dieren afkomstig zijn. Op het gebied van het vermijden van producten als vlees en vis kun je wel stellen dat vegetariërs en veganisten gezond leven. Vlees en niet te vergeten vis zijn namelijk producten die je het best gelijk uit je koelkast of vriezer kunt gooien. Het is ongezond en bovendien zijn mensen niet gemaakt om perse vlees, vis en zuivelproducten te eten en/of te drinken. Dit is o.a. te zien aan het verschil van de anatomische samenstelling van carnivoren en mensen. Carnivoren in de natuur eten alleen rauw vlees en geen gekookt vlees. Bij dieren die vlees en vis eten zijn de tanden en de kaak gemaakt om rauw vlees te verscheuren en snel door te slikken. Bij mensen is dit niet het geval. De tanden en de kaak van mensen zijn gemaakt om te kauwen. Bovendien is er een verschil te zien in het maagdarmkanaal. Het maagdarmkanaal van mensen is langer dan die van carnivoren. Dit zorgt ervoor dat als je vlees en vis nuttigt het langer in je maagdarmkanaal blijft en verder rot in je lichaam, dit geeft weer kans op ontstekingen. Zuivelproducten zijn ook om andere redenen niet goed voor je. Lees hierover meer in ons artikel “5 redenen waarom melk niet goed is voor elk”. Je zou dus kunnen stellen dat vegetariërs en veganisten per definitie gezonder eten doordat zij geen vlees en vis eten.

Vermijding van vlees, vis en zuivel maakt je niet per definitie gezond
Daar zit volgens ons nou net de valkuil. Het vermijden van vis, vlees en zuivelproducten helpt zeker mee aan het verbeteren en behouden van een goede gezondheid, echter betekent het niet direct dat je gezond leeft en gezond bent. Er zijn ons een paar dingen opgevallen waarvan wij geloven dat dit je gezondheid niet bevordert ondanks dat je als veganist of vegetariër door het leven gaat. Zie hieronder de 5 opvallende dingen:

1). Veganisten & vegetariërs eten niet gevarieerd
In de vegetarische en veganistische keuken is er weinig variatie te vinden. Denk bijvoorbeeld aan de vegetarische burgers en andere vleesvervangers die bijna allemaal gemaakt worden van soja, de plantaardige yoghurt dat gemaakt wordt van soja en bij vegetariërs het gebruik van kaas in de meeste gerechten. Op deze wijze krijg je een overvloed aan bepaalde vitaminen en mineralen binnen, maar loop je ook veel vitaminen en mineralen mis die alleen in andere producten te vinden zijn. Dit zorgt er vervolgens weer voor dat er een disbalans ontstaat in je lichaam dat uiteindelijk ziektes tot gevolg kan hebben. Volgens de onderzoeken van Oregon State University’s Linus Pauling Institute, Penn State College of Agricultural Sciences en de Mayo Clinic heeft overmatig gebruik van sojaproducten een negatief effect op de gezondheid. Dit komt voornamelijk door de isoflavonen die soja bevat. Volgens deze onderzoeken kun je dezelfde symptomen ervaren als bij lactose intolerantie, denk hierbij aan maagproblemen, constipatie, een opgeblazen gevoel en misselijkheid. Soja kan dezelfde allergische reacties opwekken als bij tarwebloem, melk, eieren, vis en pinda’s. Zelfs acute migraine na het gebruik van sojaproducten is niet ongebruikelijk. Bij kinderen kan het op het lange termijn een negatief effect hebben op de groei, de botdichtheid, voortplantingsorganen en het immuunsysteem. Vooral bij mensen die eerder kanker hebben overleefd, wordt het gebruik van sojaproducten volgens deze onderzoeken afgeraden. Het gaat dan voornamelijk om kanker in de voortplantingsorganen, bijvoorbeeld borstkanker, baarmoederkanker, eierstokkanker en prostaatkanker. Volgens Penn State College of Agricultural Sciences ligt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid isoflavonen tussen de 35 en 44 milligram. Bedenk dat een glas sojamelk 6.2 mg. isoflavonen bevat en een portie van 85 gr. tofu 19.2 mg. Ga bij jezelf eens na hoeveel isoflavonen je dan wel niet binnenkrijgt per dag door het gebruik van sojaproducten. Wees creatief en probeer nieuwe gerechten uit, kies in plaats van een sojaburger bijvoorbeeld voor een kikkererwtenburger (zie het recept hier) of een bonenburger.

2). Veganisten & vegetariërs maken veel gebruik van zetmeelrijke producten
De meeste vegetariërs en veganisten maken veel gebruik van zetmeelrijke producten. Denk hierbij aan het gebruik van aardappelen, brood, pasta, mais en bonen. Zetmeel werd vroeger gebruikt als stijfsel voor kleding. En zetmeel is bijna onoplosbaar in water. Aangezien ons lichaam voor het grootste deel uit water bestaat, zorgt zetmeel op deze manier voor verstoppingen in het lichaam. Zetmeel wordt door je lichaam omgezet in glucose en vervolgens opgeslagen als glycogeen. De glycogeen wordt opgeslagen in je lever en omgezet in glucose zodra je lichaam het nodig heeft. Zetmeel vormt dus energieopslag in je lichaam. Tegenwoordig bewegen mensen minder en verbranden de meeste mensen niet zoveel energie dat zij de opgeslagen zetmeel kunnen verbranden. Dit zorgt voor de nodige verstoppingen in je lichaam en vetvorming, welke uiteindelijk kunnen leiden tot (een ernstige) ziekte. Vult het eten je niet genoeg? Zorg er dan in eerste instantie voor dat je meer groente en fruit nuttigt. De 250 gram en 2 stuks fruit per dag dat het voedingscentrum aanbeveelt, is wat ons betreft te weinig en kun en moet je zelfs verhogen om genoeg vitaminen en mineralen voor de dag binnen te krijgen en een verzadigt gevoel te krijgen. Wil je toch echt iets extra hartigs erbij? Kies dan bijvoorbeeld voor producten van spelt of kamut. Spelt en kamut zijn oergranen en zeer voedzaam. Kamut bevat gezonde vitamines, mineralen, chlorophyl en aminozuren voor gezonde celvernieuwing. Tevens helpt het mee bij het verwijderen van gif uit het lichaam. Spelt is een oergraan dat qua smaak soortgelijk is aan tarwe. Spelt bevat veel vezels die zorgen voor een betere stoelgang. Spelt is rijk aan diverse vitamine B’s, mangaan, magnesium, ijzer en fosfor. Beide graansoorten zijn te vinden bij Ekoplaza en tegenwoordig zelfs bij sommige supermarkten.

3). Producten worden klakkeloos vervangen door plantaardige alternatieven
Vooral mensen die gewend waren veel vlees, vis of zuivelproducten te nuttigen, zijn vaak op zoek naar andere producten die hun bekende producten kunnen vervangen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan vegan cheese, edelgistvlokken, sojaproducten en zo kunnen wij nog even doorgaan. Belangrijk hierbij is om te weten dat de vervanging niet perse gezond voor je is, omdat het vegan is. Bekijk voordat je aan de slag gaat met vervangende producten wat er allemaal in het product zit. In sommige gevallen is het handiger om eraan te wennen dat het product niet te vervangen is met een ander product. Los van gezondheid is het in de meeste gevallen ook nog eens zo dat de smaak uiteindelijk niet hetzelfde is en toch tegenvalt. Dit komt o.a. door de structuur en de samenstelling van de producten. Een oplossing voor bovenstaande is om te kiezen voor een overgangsdieet waarbij je af en toe toch je bekende producten blijft nuttigen. Bouw het langzaam af, zodat je lichaam en geest eraan kunnen wennen. Op deze manier zorg je ervoor dat je het langer kunt volhouden. Laat je creatieve geest het werk doen.

4). Alle groente en fruit worden met elkaar gemixt
Velen gaan er vanuit dat zolang je gezonde producten, in dit geval fruit, groente, noten en peulvruchten, gebruikt je alle ingrediënten met elkaar kunt mengen. Pas hier mee op. Elk product heeft namelijk zijn eigen samenstelling qua vitamines en mineralen. Niet alle vitamines en mineralen matchen met elkaar, omdat zij een relatie met elkaar hebben. Ze kunnen elkaar tegenwerken of de opname bevorderen. Ook vitamines en mineralen hebben onderling een relatie met hetzelfde effect. Een hoge inname van calcium (bijv. door amandelen) kan ervoor zorgen dat zink niet wordt opgenomen in het maagdarmkanaal. Een ander voorbeeld is dat je genoeg koper (bijv. verkregen uit boerenkool) moet hebben, zodat je lichaam ijzer kan gebruiken. Een hoge vitamine C inname (bijv. verkregen uit sinaasappel) kan voor een tekort aan koper zorgen. Zink helpt bij het mobiliseren van vitamine A in je lichaam. Dit betekent dat je niet alle producten zomaar met elkaar kunt mixen. Wil je gezond leven? Ga dan ook op dit gebied op zoek naar de beste combinaties.

5). Er worden alsnog producten met E-nummers gebruikt
Groente en fruit uit blik en genoeg andere producten die bestemd zijn voor vegetariërs en veganisten zitten nog steeds boordevol toevoegingen, E-nummers. De E bij de E-nummers staat voor Europa en het nummer voor een bepaald product. E-nummers kunnen in verschillende categorieën onderverdeeld worden, namelijk kleurstoffen, conserveermiddelen, voedingszuren en emulgatoren. Hoewel er van sommige E-nummers geen bewijs is dat ze slecht voor je zijn, is er van een hoop E-nummers wel bewijs dat ze schade aan je gezondheid kunnen toebrengen. Bekijk goed welke ingrediënten er in een product zitten. Wij geven je graag een aantal E-nummers als voorbeeld die wij vaak tegenkomen bij veganistische producten. Ascorbinezuur (E300) is een antioxidant en vitamine C die zowel van synthetische of natuurlijke afkomst is. Dit kan in grote hoeveelheden leiden tot diarree en vorming van nierstenen. Guarpitmeel (E412/E418) is verdikkingsmiddel en kan leiden tot allergieën, misselijkheid, winderigheid, eczeem, buikkrampen en verminderde opname van mineralen en vitaminen. Aspartaam (E951) is volgens dr. H.J. Roberts een waar vergif. Er zijn teveel bijwerkingen te noemen. Mogelijke risico’s en bijwerkingen zijn aantasting van het immuunsysteem, hoofdpijn, darmaandoeningen, chronische vermoeidheid, haaruitval, agressiviteit en miskramen. Calciumchloride (E509) is een synthetisch technisch hulpmiddel wat o.a. gebruikt wordt voor groente en fruit in blik en dit heeft als mogelijke risico’s: hartaandoeningen, darmzweren, overgeven en misselijkheid.
Kies zoveel mogelijk voor biologische producten met zo min mogelijk extra toevoegingen. Kies het liefst voor gedroogde bonen en/of verse groenten en fruit.

Vegetarisch en veganistisch eten is een lifestyle
Kortom, met een vegetarisch of veganistisch eetpatroon ben je niet per definitie gezond bezig, maar het is een begin. Volg de hype niet blindelings en besef dat een vegetarisch en veganistisch eetpatroon niet alleen een ander eetpatroon is, maar een hele andere levensstijl. Alleen als je je leven zo inricht, zal je de voordelen eruit halen die je eruit wilt halen en deze levensstijl langdurig volhouden. Dat begint met het doen van een gedegen onderzoek.

Wil jij overstappen naar een vegetarische of veganistische levensstijl en weet je niet waar je moet beginnen of loop je ergens tegenaan tijdens de weg ernaar toe? Wij helpen je graag. Neem contact met ons op via het contactformulier of klik hier.

Beluister onze podcast over waarom vegan zijn niet perse gezond is:

Literatuurlijst:
Afrika, dr. L.O., Afrikan Holistic health
Afrika, dr. L.O., Dictionary of vitamins and minerals from A to Z
Gouget, C., Wat zit er in uw eten?
Soy Isoflavones. Oregon State University: http://lpi.oregonstate.edu/mic/dietary-factors/phytochemicals/soy-isoflavones
Morales, G, What are the dangers of Soy Isoflavones? Live strong: https://www.livestrong.com/article/85804-foods-rich-isoflavones/